Μαζί σου και στο θάνατο
σφιχτά αγκαλιασμένοι
έγιν’ η δουλειά ο τάφος μας
μα σάμπως δεν ήταν πάντα;
εσένα δεν πρόλαβα να πω
πόσο σε αγαπούσα
μα τ’αφεντικού μας το ‘δειχνα
πόσο τονε μισούσα…
γι’ αυτό μας έχωσε εδώ
στην 5η την υπόγα.
Χώμα, συντρίμμια είναι παντού
μαύρος καπνός στα σωθικά μας
τα υφάσματα που ράβαμε
φωτιά γίναν, μας πνίγουν
είχαμε όνειρα, ζωή,τα μάτια μας λαμπούσαν
μα τώρα αίμα στάζουνε, εκλείσανε για πάντα
κι οι ανθρώποι
μας κοιτάζουνε
σε μια φωτογραφία μιας εφημερίδας μακρινής
φτηνό το εργατικό μας κόστος
φτηνή η ζωή μας
φτηνά τα όνειρά μας
φτηνό το αίμα των ματιών μας
φτηνό το βλέμμα
των αναγνωστών
εκεί μακριά.
H φωτό είναι από τα συντρίμμια εργοστασίου στην Ντάκα, πρωτεύουσα του Μπαγκλαντές. Το σάπιο κτίριο πήρε μαζί του 912 εργάτριες και εργάτες υφαντουργίας, 2 εκ των οποίων έμειναν σφιχταγκαλιασμένοι ως το θάνατό τους. Η βιομηχανία της υφαντουργίας έχει θέσει σαν παγκόσμιο επίκεντρο της παραγωγής της τα συγκεκριμένα μέρη όπου οι άνθρωποι πληρώνονται περίπου 40 ευρώ το μήνα για εξαντλητικά ωράρια…
Η ανάπτυξη όμως είναι περίπου 8% ετησίως…πετυχημένη η συνταγή δηλαδή.
Ακολουθεί ένα κείμενο του Bruno Astarian, μεταφρασμένο από blaumachen και αλιευμένο από την Ασσύμετρη Απειλή Νο10, στο οποίο παρουσιάζονται συνοπτικά ορισμένες από τις μεγαλειώδεις μάχες που έχουν δώσει τα τελευταία χρόνια οι εργάτριες και οι εργάτες εκεί, για να μην μένουν τίποτα εντυπώσεις ότι δέχονται τη -μαύρη- μοίρα τους αδιαμαρτύρητα.
Θεωρώ αυτονόητο το γιατί οι αγώνες των μπαγκλαντεσιανών προλεταρίων είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο και για εμάς εδώ τους ντόπιους, αλλά για ολόκληρο το παγκόσμιο προλεταριάτο. Κάθε ήττα τους είναι κι άλλο λίγο μπετονάρισμα της δικιάς μας ταφόπλακας. Κάθε νίκη τους, αχτίδα ελπίδας.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2
Οι εργάτες υφαντουργίας στο
Μπαγκλαντές*
Bruno Astarian
Αυτή η υπο-βιομηχανοποιημένη χώρα είχε την εμπειρία μιας ταχύ-
τατης ανάπτυξης της υφαντουργικής βιομηχανίας από το 1970. Σήμερα
υπάρχουν 4000 επιχειρήσεις, από 8 που υπήρχαν το 1977, στις οποίες
εργάζονται περί τα 2 εκατομμύρια, κυρίως νεαρές εργάτριες. Η επέκτα-
ση της βιομηχανίας παραγωγής υφασμάτων αποτελεί μέρος της παγκό-
σμιας τάσης των δυτικών και ιαπωνικών εταιρειών να μεταφέρουν τις
εγκαταστάσεις τους σε χώρες στις οποίες το εργατικό κόστος είναι
χαμηλότερο. Το Μπαγκλαντές εξάγει το 80% των υφασμάτων που πα-
ράγονται στη χώρα.
Τον Μάιο του 2006, η βίαιη καταστολή των εργατών που διαμαρτύ-
ρονταν για τις περικοπές στους μισθούς πυροδότησε μια σειρά άγριων
κινητοποιήσεων, οι οποίες επεκτάθηκαν και σε άλλες επιχειρήσεις από
αυτήν που ξεκίνησε το κίνημα. Στο ζενίθ του βίαιου κύματος στις 22
Μαΐου το κίνημα επεκτάθηκε σε πολλά εργοστάσια, δυο εκ των οποί-
ων πυρπολήθηκαν και εκατοντάδες λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν.
Ολόκληρος ο πληθυσμός, κι όχι μόνο οι εργάτριες ,πήρε μέρος στα γε-
γονότα. Στις πιο βίαιες μάχες οι γυναίκες προφανώς άφηναν τους άντρες
να βγουν μπροστά. Την επόμενη ημέρα η εξέγερση επεκτάθηκε μέχρι
την πρωτεύουσα Ντάκα. Οι λεηλασίες και οι καταστροφές έφτασαν μέ-
χρι το κέντρο της πόλης. Σ’ αυτό το σημείο σύμφωνα με το κείμενο
Echanges, εμφανίστηκαν τα αιτήματα.
Μια συμφωνία υπογράφτηκε τελικά ανάμεσα στα αφεντικά και στην
Ομοσπονδία Εργατών Υφάσματος. Αναθεωρήθηκε πολλές φορές, αλλά
εφαρμόστηκε ελάχιστες. Έτσι το κίνημα ξαναξεκίνησε το φθινόπωρο.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ένα κίνημα που ηττήθηκε με την εύ-
θραυστη συλλογική σύμβαση που υπογράφτηκε, βρήκε τη δύναμη να
επανέλθει μερικούς μήνες αργότερα με την ίδια μανία και βιαιότητα.
Όπως και την άνοιξη το κίνημα διαδόθηκε με μεγάλη ταχύτητα και κέρ-
δισε έδαφος με τις λεηλασίες και τις καταστροφές εργοστασίων. Αυτή
είναι η πιο εντυπωσιακή πτυχή του: οι εργάτες στον αγώνα τους να δια-
τηρήσουν το μισθό τους και τις συνθήκες εργασίας τους καταστρέφουν
τα εργοστάσια μέσα στα οποία εργάζονται, παρά το γεγονός ότι οι δου-
λειές σ’ αυτά είναι σπάνιες και θεωρούνται ελκυστικές.Οι περισσότε-
ροι από τους εργαζόμενους σ’ αυτά τα εργοστάσια προέρχονται απ’ τις
παρακείμενες παραγκουπόλεις.
Το κίνημα επανήλθε στο τέλος του 2007 και στις αρχές του 2008.
Όπως και το 2006, δε χρειάστηκε και πολύ για να γενικευθεί το κίνημα
και να πυρποληθούν αυτοκίνητα στις μπλοκαρισμένες λεωφόρους. Στις
5 Ιανουαρίου του 2008, 1500 εργάτες του εργοστασίου Paina εμφανίστη-
καν εκεί για να διεκδικήσουν την εργασία τους, αφού τους είχε επιβληθεί
Lock- out, καθώς τα αφεντικά θεώρησαν σκόπιμο να κλείσουν το ερ-
γοστάσιο όταν ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις. Οι εργάτες εμφανίστηκαν
στην πραγματικότητα για να πληρωθούν αυτά που τους όφειλε το αφε-
ντικό τους και όχι για να εργαστούν. Το αφεντικό ήθελε να τους δώσει τα
μισά απ’ τα συμφωνημένα, οπότε οι εργάτες εισέβαλαν στο εργοστάσιο
και έσπασαν ότι βρήκαν μπροστά τους.
Το κίνημα συνεχίστηκε τους επόμενους μήνες. Παραθέτουμε μόνο
τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα: 400 εργάτριες που απολύθηκαν ξαφνικά
χωρίς καμιά προειδοποίηση κι αποζημίωση επιτέθηκαν στο πιο κοντινό
αστυνομικό τμήμα. Η αστυνομία πυροβόλησε τις εργάτριες και το αλλη-
λέγγυο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί γύρισε πίσω στο εργοστάσιο, το
λεηλάτησε και το πυρπόλησε.
Πρόσφατα, τον Ιούνιο του 2009, το κίνημα ξέσπασε ξανά στα προ-
άστια της Ντάκα. Απεργοί από πολλά εργοστάσια υφάσματος έμαθαν
ότι τα εργοστάσια που ανήκουν στο Ha Meem Group ήταν ακόμα σε
λειτουργία. Οι εργάτες αυτών των εργοστασίων δε συμμετείχαν στην
απεργία, καθώς η κατάστασή τους είναι καλύτερη, πρόκειται για ερ-
γάτες που παράγουν απευθείας για τον ιδιοκτήτη και όχι για υπερερ-
γολάβους. Περίπου 50 χιλιάδες εργάτες (και μη) κινήθηκαν προς τα εργοστάσια. Την ίδια στιγμή μικρές ομάδες βγήκαν από το πλήθος
και μεθοδικά επιτέθηκαν ειδικά στα εργοστάσια που δούλευαν απερ-
γοσπάστες. Άλλες ομάδες μπλόκαραν τις παρακείμενες λεωφόρους,
ώστε να εμποδίσουν την πρόσβαση στα πυροσβεστικά οχήματα και
τα κατάφεραν για 5 ώρες. Το επεισόδιο αυτό περιλαμβάνει 2 στενά
συνυφασμένες όψεις: Η επίθεση στα εργοστάσια γενικά και η επίθε-
ση στα εργοστάσια στα οποία υπήρχαν απεργοσπάστες. Δηλαδή ήταν
ταυτόχρονα μια επίθεση ενάντια στο κεφάλαιο και ανταγωνισμός με-
ταξύ των εργατών. Η ταυτόχρονη ύπαρξη σύγκρουσης μεταξύ εργατών
και κεφαλαίου και μεταξύ των ίδιων των εργατών αντικατοπτρίζει τον
προαναφερθέντα κατακερματισμό του προλεταριάτου, εδώ στη μορ-
φή της υπεργορλαβίας. Δεν υπάρχει λόγος να λυπάται κανείς γι’ αυτό.
Αυτός είναι ο τρόπος υλοποίησης της καπιταλιστικής συσσώρευσης τις
τελευταίες δεκαετίες.
Επιμένουμε σ’ αυτήν την ιδιαίτερα παράδοξη φύση αυτών των κι-
νημάτων τα οποία υπερασπίζονται τη μισθωτή συνθήκη την ώρα που
καταστρέφουν τα μέσα παραγωγής. Το προλεταριάτο αναπτύσσει ρι-
ζοσπαστική δραστηριότητα κρίσης, καταλαμβάνει τα μέσα παραγωγής
και μπουκάρει στα εργοστάσια- αλλά για να τα καταστρέψει. Είδαμε ότι
αυτές οι καταστροφές δεν ήτανε παράπλευρες απώλειες που προκλήθη-
καν από παραδοσιακές, αλλά λίγο πιο βίαιες απ’ το συνηθισμένο διαδη-
λώσεις. Απ’ αυτά που γνωρίζω για την Κίνα και το Μπαγκλαντές, η κατα-
στροφή δεν είναι αποτέλεσμα κακοτυχίας. Είναι μέρος του θεμελιώδους
περιεχομένου αυτών των αγώνων. Η περίπτωση του Μπαγκλαντές θα
μπορούσε να αποτελέσει για την εποχή μας ότι οι εξεγέρσεις στα αμερι-
κάνικα γκέτο τη δεκαετία του ’60. Με μια βασική διαφορά ανάμεσα στις
δύο καταστάσεις: Τώρα, το μέρος του παραγωγικού προλεταριάτου που
βρίσκεται σε ένα παγκόσμιο κέντρο άντλησης σχετικής υπεραξίας είναι
άμεσα αναμεμειγμένο σε ένα κίνημα που αφήνει τους πολιτικούς και τον
κόσμο άφωνο.